Vị trí địa lý

Lăng Mạc Cửu nằm trên đường Mạc Cửu dưới chân núi Bình San, thuộc phường Bình San, thị xã Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, cách thành phố Rạch Giá khoảng 92km về phía tây bắc.

Khu di tích lăng Mạc Cửu. Ảnh ST

Lịch sử hình thành

Khu di tích lăng Mạc Cửu là nơi thờ dòng họ Mạc. Trong đó người khởi đầu chính là Tống trấn Mạc Cửu – người đã có công khai phá và phát triển mảnh đất Hà Tiên từ 300 năm truớc.

Đền thờ họ Mạc được xây dựng trong khuôn viên khu di tích. Ảnh ST

Công trình được xây dựng trong vòng 4 năm từ 1735 cho đến 1739. Phần mặt tiền quay về hướng đông, còn sau lưng thì tựa vào vách núi hình vòng cung vững chãi. Khu di tích lăng Mạc Cửu được chia làm 2 phần bao gồm đền thờ dòng họ Mạc và phần lăng mộ.

Tiểu sử Mạc Cửu

Mạc Cửu là một người Quảng Châu, do không chấp nhận được một số tục lệ nhà Thanh như để tục tóc dài nên ông đã rời bỏ đất nước trở thành thương nhân buôn bán tại các nước Đông Nam Á. Sau khi đến Hà Tiên vào năm 1680, ông đã ở lại xây dựng và phát triển vùng đất này. Đến năm 1708, Mạc Cửu đã dâng mảnh đất Hà Tiên cho nhà Nguyễn và được phong làm “Tổng trấn Hà Tiên”.

Cổng vào khu di tích lăng Mạc Cửu. Ảnh ST

Dù đã dâng Hà Tiên cho nhà Nguyễn nhưng ông vẫn được chúa Nguyễn Phúc Chu cho quyền tự chủ tại mảnh đất này, giống như một tiểu vương. Và trải qua 7 đời, dòng họ Mạc đã dốc hết công sức để biến từ một Hà Tiên nhỏ bé, hoang sơ trở thành một đầu mối giao thương của nước Đại Việt xưa.

Khám phá khu di tích lăng Mạc Cửu

Ao sen lớn

Phần khu đền thờ được nhà Nguyễn xây dựng ở chân núi Bình San. Đền thờ chính là nơi để tưởng nhớ công ơn của dòng họ Mạc đã khai phá mảnh đất Hà Tiên xưa. Ở trước đền thờ có 2 ao lớn được trồng rất nhiều hoa sen, theo người dân kể lại thì đây là nơi lấy nước ngọt cho dân trong vùng dùng trong mùa khô hạn được nhà Mạc Cửu cho đào.

Khuôn viên khu đền thờ Mạc Cửu. Ảnh ST

Câu đối Hán Nôm ở cổng

Ở trên cổng đền thờ có câu đối bằng chữ Hán Nôm do chính nhà Nguyễn ban tặng là:

“Nhất môn trung nghĩa gia thinh trọng

Thất diệp phiên hàn quốc sủng vinh”

Tạm dịch là:

“Một nhà trung nghĩa danh thơm cả họ

Bảy lá giậu u che, cả nước mến yêu”

Phần mộ bà Mạc Thị Ân. Ảnh ST

Khoảng sân rộng

Vào sâu bên trong, các bạn sẽ thấy được một khoảng sân rộng với rất nhiều cây cối xanh mát, đem tới một không gian vô cùng yên tĩnh và trầm mặc. Bên phải đền thờ chính là “nhà tiền hiền”, nơi thờ những người đã đến Hà Tiên trước ông Mạc Cửu. Còn ở bên trái là “nhà hậu hiền”, ngược lại với “nhà tiền hiền” thì đây là nơi thờ những người đến sau ông.    

Hình ảnh ao sen trước đền thờ. Ảnh ST

Chính điện Lăng Mạc

Đến chính điện, chúng ta sẽ thấy bàn thờ ông Mạc Cửu được đặt ở giữa. Bên cạnh đó, hai bên là hậu duệ của ông. Bên phải là quan văn, quan võ, còn bên trái là thờ các phu nhân trong dòng họ Mạc.

Bài vị ba thế hệ danh nhân họ Mạc. Ảnh ST

 

Một góc bình yên tại khu di tích lăng Mạc Cửu. Ảnh ST

Khu lăng mộ

Còn phần lăng mộ thì được đặt trên núi Bình San. Để đến đây, các bạn sẽ phải đi theo một con đường bậc thang lên núi. Tại đây có hơn 60 ngôi mộ cổ được chia làm 4 khu riêng biệt khác nhau là: – Các tiểu vương dòng họ Mạc – Những vị phu nhân – Các quan – Nhiều hành viên khác của dòng họ Mạc

Phần mộ danh nhân Mạc Cửu cùng vợ và con. Ảnh ST

Hình ảnh lăng mộ vợ Mạc Thiên Tứ. Ảnh ST

So với các mộ tại đây thì lăng mộ ông Mạc Cửu nằm ở vị trí cao nhất, được xây bằng đá lấy từ Malaysia thành hình bán nguyệt và khoét sâu vào trong núi. Phần lăng mộ thì được xây theo thuật phong thủy khi lưng tựa vào núi, mặt thì quay ra biển và 2 bên là 2 vị tướng bằng đá to lớn đứng sừng sững canh giữ.

Đường lên phần lăng mộ họ Mạc. Ảnh ST

Còn ở trên đỉnh núi Bình San là nơi diễn ra lễ cúng tế trời đất của Hà Tiên xưa và nay. Cứ vào ngày 15/1 âm lịch hàng năm thì tại đay sẽ lập các đàn cúng, tuy nhiên giờ cúng mỗi năm lại khác nhau. Vào ngày 7/9/2008 tại quảng trường cạnh cầu Tô Châu – thị xã Hà Tiên, UBND tỉnh Kiên Giang đã tổ chức lễ khánh thành tượng đài danh nhân Mạc Cửu nhằm ghi nhận công lao của ông đối với Hà Tiên.

Tượng đại danh nhân Mạc Cửu. Ảnh ST

Luyến Nguyễn (VNTrip)