Cách thành phố Hà Tĩnh khoảng 50km, làng Tiên Điền, xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh chính là quê hương của Nguyễn Du – tác giả của “Truyện Kiều”, một kiệt tác văn chương tiếng Việt.
Nguyễn Du (1765 – 1820), tự là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên, nguyên quán tại làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, phủ Đức Quang, trấn Nghệ An (nay thuộc tỉnh Hà Tĩnh). Sinh ra và lớn lên tại Thăng Long (Hà Nội), có cha là cụ là Hoàng giáp Nguyễn Nghiễm và mẹ là bà Trần Thị Tần quê ở làng Hoa Thiền, huyện Đông Ngạn, xứ Kinh Bắc (nay là tỉnh Bắc Ninh). Nguyễn Du từ nhỏ đã được tiếp thu sâu sắc tinh hoa văn hóa của cả ba vùng: Xứ Nghệ, Thăng Long và Kinh Bắc. Truyện Kiều và các tác phẩm xuất sắc khác của ông là sự kết tinh của vẻ đẹp trong tiếng Việt và văn hóa truyền thống Việt, đưa ông trở thành thi hào đầu tiên của Việt Nam đi vào lịch sử văn hóa nhân loại.
Khu lưu niệm Nguyễn Du nằm trong quần thể di tích dòng họ Nguyễn Tiên Điền, hàng năm thu hút rất đông du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Nổi bật trong quần thể di tích này là bảo tàng Nguyễn Du với rất nhiều tài liệu, hiện vật gốc cực kì quý giá, liên quan đến cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ.
Nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa mà Đại thi hào Nguyễn Du để lại cho quê hương, dân tộc và văn hóa thế giới, hàng năm tại Khu di tích thường tổ chức nhiều hoạt động văn hóa như các cuộc bình thơ, bình Kiều, diễn Kiều; tọa đàm văn chương; trao đổi về điển tích Truyện Kiều;..
Đặc biệt, nếu đến đây vào những ngày đầu xuân, du khách sẽ được thưởng thức những đêm thơ Nguyễn Du tại nhà Tư văn trong Khu lưu niệm Nguyễn Du. Những người đã trót yêu những vần thơ lục bát của Kiều, hay chỉ đơn giản là ngưỡng mộ tài năng của vị Đại thi hào dân tộc, đều chọn đây là địa điểm nhất định phải đến mỗi khi có dịp đặt chân đến vùng đất của núi Hồng, sông La hùng vĩ và thơ mộng.