Phía trước miếu Bà Phi Yến
An Sơn Miếu thờ bà Phi Yến – thứ phi của vua Nguyễn Ánh người sáng lập ra vương triều Nguyễn. Bà được dân chúng tôn sùng, khâm phục và yêu mến vì sự đức hạnh. Đồng thời bà cũng một lòng trung tiết với chồng. Bà là tấm gương tiêu biểu cho người phụ nữ Việt Nam. Vì thế nên bà được nhân dân kính trọng và lập miếu thờ. Nơi đây tọa lạc trên khuôn viên rộng lớn, trang nghiêm mà lại thoáng đãng, yên bình, khang trang.Bên trong miếu Bà Phi Yến
Thấy vậy, Bà Phi Yến đã can ngăn việc bán nước cầu vinh, cõng rắn cắn gà nhà của Nguyễn Ánh. Bà nói: “Việc đánh nhau với Tây Sơn ta có thể coi như việc trong nhà, chúa công nên dùng nghĩa binh trong xứ thì hơn, bệ hạ mà nhờ sức mạnh của người ngoài về giải quyết vấn đề nội bộ dù ta có thắng Tây Sơn chăng nữa, cái thắng ấy cũng chẳng vẻ vang, thiếp e còn có lắm điều rắc rối tai tiếng về sau”. Chỉ bấy nhiêu lời của Bà Phi Yến đã làm Nguyễn Ánh tức giận, nghĩ bà thông đồng với quân Tây Sơn nên đã định giết bà. Nhờ quần thần can ngăn, Nguyễn Ánh đã nhốt Bà vào một hang đá trên một hòn đảo vắng (hòn đảo này về sau còn gọi là Hòn Bà). Khi nghe tin quân Tây Sơn sắp ra đến Côn Đảo, Nguyễn Ánh đã lên thuyền bỏ chạy.Bia kể truyền thuyết bà Phi Yến
Bàn thờ Hoàng tử Cải
“Gió đưa cây Cải về trời
Rau Răm ở lại chịu đời đắng cay”
Kính nể sự trung trinh, ái quốc của bà Phi Yến cùng tấm lòng chí hiếu của Hoàng tử Cải, dân làng ở Côn Đảo đã cùng nhau dựng nên miếu Bà (tức Bà Phi Yến), miếu Cậu (tức Hoàng tử Cải) năm 1785, ngày đêm nhang khói.Cổng vào miếu
Trải qua rất nhiều thăng trầm và biến cố lịch sử, có lúc tưởng chừng như ngôi miếu đã rơi vào quên lãng song mãi đến năm 1958 người dân nơi đây mới huy động sức lực xây lại ngôi miếu khang trang đẹp đẽ như ngày nay. Để tưởng nhớ đến Bà, vào ngày 17 và 18/10 âm lịch hàng năm, người dân Côn Đảo làm cỗ chay làm lễ giỗ Bà Phi Yến. Ngày nay, sau khi ghé thăm nghĩa trang Hàng Dương, đền thờ Võ Thị Sáu, các khu trại tù trong kháng chiến, du khách ra Côn Đảo đều không quên ghé thăm Miếu Bà, Miếu Cậu để bày tỏ lòng kính trọng của hậu thế đối với tiền nhân cũng như bày tỏ sự đồng cảm với số phận hẩm hiu của hai mẹ con bà.Winway Travel